วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2552 ปีที่ 32 ฉบับที่ 11512 มติชนรายวัน
บทเรียน จากไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009
โดย พญ.ชัญวลี ศรีสุโข chanwaleesrisukho@hotmail.com
จาก เมษายนถึงสิงหาคม 2552 มีผู้ป่วยด้วยโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 จำนวนกว่าหมื่นราย เสียชีวิตกว่าร้อยราย ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขคาดว่า ข้อมูลป่วยจริงน่าจะมากกว่าที่รายงาน 40-60 เท่า โดยประมาณการว่าจะระบาดอยู่ในประเทศ 1-3 ปี เมื่อสิ้นสุดการระบาดจะมีผู้ป่วย จำนวน 3-15 ล้านคน มีผู้ป่วยหนักที่ต้องนอนโรงพยาบาลจำนวน 30,000-130,000 ราย โดยมีผู้เสียชีวิตประมาณ 1,200 คน
สำนักข่าวต่างประเทศ เช่น รอยเตอร์ บีบีซี และอื่นๆ ได้สรุปสถานการณ์การรับมือวิกฤตไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 ของ 78 ประเทศทั่วโลก ซึ่งเป็นบทเรียนที่ดี ที่น่าจะเตรียมตัวไว้ สำหรับประเทศไทยในการรับมือไวรัสหวัดมรณะตัวอื่นๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ผู้เขียนขอสรุปการรับมือหวัดมรณะเป็นอักษร A-Z สำหรับประเทศไทยดังนี้
A Alert เมื่อเกิดเหตุการณ์ระบาดของไวรัสหวัดมรณะไม่ว่าจะเป็นทวีปใดของโลก อย่าคิดว่าจะไม่แพร่มาประเทศไทย รัฐต้องเตรียมการรับมืออย่างรีบด่วน
B Banned รัฐควรมีประกาศห้ามบุคคลจากประเทศที่มีการระบาดของโรคเข้ามาในประเทศ หากอนุญาตต้องมีระบบกักดูอาการ กรณีที่หวัดติดมาจากสัตว์ต้องห้ามเนื้อสัตว์เข้าประเทศจนกว่าจะยืนยันว่า ปลอดภัย
C Co-ordinate รัฐต้องร่วมมือแลกเปลี่ยนข่าวสารจากต่างประเทศ ทั้งประสานงานกับหน่วยงานในประเทศที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงสาธารณสุข ตรวจคนเข้าเมือง ฯลฯ เพื่อรับมือกับโรค
E Emergency ผู้มีอำนาจที่เกี่ยวข้องต้องเตรียมแผนการฉุกเฉินที่จะรับมือกับคนเจ็บ คนไข้หนัก ในเรื่องการป้องกัน การแยกกักกัน การรักษา การส่งต่อ อย่างมีมาตรฐานทั่วประเทศ
F Funds รัฐต้องอนุมัติเงินสำรองซื้ออุปกรณ์ ยา และสิ่งจำเป็นเพื่อรับมือกับโรคที่เกิดขึ้น
G General information หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคแก่สื่อต่างๆ หรือแก่ประชาชนโดยตรงอย่างเร็วที่สุด เพื่อให้ข้อมูลความรู้กระจายออกไปให้กว้างที่สุด
H Health Policy กระทรวงสาธารณสุขต้องประกาศนโยบาย มาตรการควบคุมโรค การป้องกัน การรักษา การให้ยาต้านไวรัส อย่างชัดเจนปฏิบัติง่ายไม่สับสน และถึงมือผู้ปฏิบัติทุกระดับ
I Isolated Infect People มีมาตรการไม่ให้เกิดการแพร่เชื้อ เช่น ให้อยู่บ้านจนกว่าหมดระยะติดต่อโรค ปิดโรงเรียน หยุดการแสดงมหรสพ การประชุม งานแสดง ที่ต้องอยู่ในห้องแอร์ที่ปิด
J Join ควรมีการเตรียมการที่ดี มีประชาสัมพันธ์ให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน บริหารจัดการ เตรียมคน สถานที่ที่จะบริการ จะทำให้ไม่ให้เกิดความโกลาหลจนคนไข้แน่นโรงพยาบาล
K Knowledge ผู้ปฏิบัติงานสาธารณสุขทุกระดับต้องมีความรู้เกี่ยวกับโรคระบาด จนสามารถรับมือกับโรค ดูแลรักษา ตลอดจนอธิบายวิธีป้องกันให้คนไข้และญาติได้
L Large stores อย่าให้สิ่งของจำเป็นต่อโรคระบาดขาดแคลน เช่น ยาต้านไวรัส อุปกรณ์ช่วยชีวิต และแม้แต่ผ้าคลุมปากจมูก
M Monitor ติดตามสถานการณ์ระบาดอย่างใกล้ชิด มีการวิเคราะห์สถานการณ์ แลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์กับต่างประเทศ เปลี่ยนกลยุทธ์รับมือกับโรคให้ทันเหตุการณ์
N Nature อย่าลืมใช้ของจากธรรมชาติใกล้ตัวที่สามารถต้านทานไวรัส เช่น สมุนไพร
O Overweight ประกาศเตือนกลุ่มเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสได้ง่ายและรุนแรง รวมทั้งมีนโยบายพิเศษ ในการป้องกันรักษา เช่น หญิงตั้งครรภ์ เด็กเล็ก คนชรา คนที่มีโรคเรื้อรัง
P Preventive รณรงค์ให้ประชาชนมีสุขภาพแข็งแรงในระยะยาว การเลือกรับประทาน การออกกำลังกาย การทำสมาธิ ไม่มาส่งเสริมให้ทำเฉพาะช่วงมีโรคระบาด
Q Quality รัฐต้องสนับสนุนให้สถานพยาบาลทั้งรัฐและเอกชนทุกระดับมีคุณภาพพอที่จะรับมือ กับโรคระบาดได้ โดยไม่มีสองมาตรฐานในประเทศเดียวกัน
R Research สนับสนุนการค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับโรคระบาดเพื่อเข้าใจธรรมชาติของโรคและการ ป้องกัน แม้มีงานวิจัยจากต่างชาติ แต่ละประเทศ ธรรมชาติ ภูมิคุ้มกัน และการดำเนินของโรคของประชากรย่อมแตกต่างกัน
S Slogan รัฐต้องคิดสโลแกนและถ่ายทอดสื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์ ให้คนจำง่าย เช่น ประเทศอังกฤษ สร้างสโลแกนว่า "Catch it, Bin it, Kill it" คือใช้กระดาษทิชชูปิดปากเวลาไอจามทิ้งกระดาษลงถังขยะ หมั่นล้างมือเพื่อฆ่าเชื้อ
T Telephone มีฮ็อตไลน์สายด่วนให้ความช่วยเหลือและเป็นที่ปรึกษาโรคตลอด 24 ชั่วโมง
U Undercover ไม่ปกปิดยอดผู้ป่วยคนตายเพื่อเป็นผลงานของรัฐโดยเด็ดขาด
V Vaccine ชี้แจงทำความเข้าใจเรื่องวัคซีนไม่ให้ประชาชนสับสน การเร่งผลิตวัคซีนเป็นสิ่งดี แต่วัคซีนนั้นต้องพิสูจน์แล้วว่าปลอดภัยต่อผู้ใช้
W War Room ตั้งกรรมการควบคุมโรคให้ครอบคลุมและมีอำนาจสั่งการ ตั้งศูนย์สั่งการ มีการประชุมรับสถานการณ์อย่างกระตือรือร้นตามความรีบด่วนให้ทันตามสถานการณ์ ที่เปลี่ยนไป
X X-ray หมายถึงการสแกนอุณหภูมิคนติดเชื้อไวรัสตามสถานที่ต่างๆ เช่น สนามบิน โรงเรียน สถานศึกษา สถานท่องเที่ยว และสแกนปัญหาอุปสรรคที่ทำให้การปราบโรคระบาดไม่ได้ผล
Y You อย่าโยนความผิดให้หน่วยนั้นหน่วยนี้ถ้าการควบคุมโรคระบาดไม่ให้ผล แต่ต้องทบทวน นโยบาย การปฏิบัติ การสนับสนุน ปัญหาของหน่วยงานที่ดูแลสุขภาพของประชาชน และปัญหาของสื่อที่จะส่งผ่านความรู้สู่ประชาชน
Z Zigzag มีมาตรการปราบปรามไม่ให้มีผู้ซิกแซกหาทางคอร์รัปชั่นหรือฉวยโอกาสในช่วงเกิดโรคระบาด
เช่น ประมูลซื้อของที่จำเป็นในการต้านโรคด้วยราคาแพง ฉวยโอกาสขึ้นราคาผ้าคลุม ปากคลุมจมูก ขึ้นราคาวัคซีน ขายยาที่ไม่มีประสิทธิภาพต้านไวรัสอย่างแท้จริงเป็นต้น
หน้า 6
บทเรียน จากไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009
โดย พญ.ชัญวลี ศรีสุโข chanwaleesrisukho@hotmail.com
จาก เมษายนถึงสิงหาคม 2552 มีผู้ป่วยด้วยโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 จำนวนกว่าหมื่นราย เสียชีวิตกว่าร้อยราย ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขคาดว่า ข้อมูลป่วยจริงน่าจะมากกว่าที่รายงาน 40-60 เท่า โดยประมาณการว่าจะระบาดอยู่ในประเทศ 1-3 ปี เมื่อสิ้นสุดการระบาดจะมีผู้ป่วย จำนวน 3-15 ล้านคน มีผู้ป่วยหนักที่ต้องนอนโรงพยาบาลจำนวน 30,000-130,000 ราย โดยมีผู้เสียชีวิตประมาณ 1,200 คน
สำนักข่าวต่างประเทศ เช่น รอยเตอร์ บีบีซี และอื่นๆ ได้สรุปสถานการณ์การรับมือวิกฤตไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 ของ 78 ประเทศทั่วโลก ซึ่งเป็นบทเรียนที่ดี ที่น่าจะเตรียมตัวไว้ สำหรับประเทศไทยในการรับมือไวรัสหวัดมรณะตัวอื่นๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ผู้เขียนขอสรุปการรับมือหวัดมรณะเป็นอักษร A-Z สำหรับประเทศไทยดังนี้
A Alert เมื่อเกิดเหตุการณ์ระบาดของไวรัสหวัดมรณะไม่ว่าจะเป็นทวีปใดของโลก อย่าคิดว่าจะไม่แพร่มาประเทศไทย รัฐต้องเตรียมการรับมืออย่างรีบด่วน
B Banned รัฐควรมีประกาศห้ามบุคคลจากประเทศที่มีการระบาดของโรคเข้ามาในประเทศ หากอนุญาตต้องมีระบบกักดูอาการ กรณีที่หวัดติดมาจากสัตว์ต้องห้ามเนื้อสัตว์เข้าประเทศจนกว่าจะยืนยันว่า ปลอดภัย
C Co-ordinate รัฐต้องร่วมมือแลกเปลี่ยนข่าวสารจากต่างประเทศ ทั้งประสานงานกับหน่วยงานในประเทศที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงสาธารณสุข ตรวจคนเข้าเมือง ฯลฯ เพื่อรับมือกับโรค
E Emergency ผู้มีอำนาจที่เกี่ยวข้องต้องเตรียมแผนการฉุกเฉินที่จะรับมือกับคนเจ็บ คนไข้หนัก ในเรื่องการป้องกัน การแยกกักกัน การรักษา การส่งต่อ อย่างมีมาตรฐานทั่วประเทศ
F Funds รัฐต้องอนุมัติเงินสำรองซื้ออุปกรณ์ ยา และสิ่งจำเป็นเพื่อรับมือกับโรคที่เกิดขึ้น
G General information หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคแก่สื่อต่างๆ หรือแก่ประชาชนโดยตรงอย่างเร็วที่สุด เพื่อให้ข้อมูลความรู้กระจายออกไปให้กว้างที่สุด
H Health Policy กระทรวงสาธารณสุขต้องประกาศนโยบาย มาตรการควบคุมโรค การป้องกัน การรักษา การให้ยาต้านไวรัส อย่างชัดเจนปฏิบัติง่ายไม่สับสน และถึงมือผู้ปฏิบัติทุกระดับ
I Isolated Infect People มีมาตรการไม่ให้เกิดการแพร่เชื้อ เช่น ให้อยู่บ้านจนกว่าหมดระยะติดต่อโรค ปิดโรงเรียน หยุดการแสดงมหรสพ การประชุม งานแสดง ที่ต้องอยู่ในห้องแอร์ที่ปิด
J Join ควรมีการเตรียมการที่ดี มีประชาสัมพันธ์ให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน บริหารจัดการ เตรียมคน สถานที่ที่จะบริการ จะทำให้ไม่ให้เกิดความโกลาหลจนคนไข้แน่นโรงพยาบาล
K Knowledge ผู้ปฏิบัติงานสาธารณสุขทุกระดับต้องมีความรู้เกี่ยวกับโรคระบาด จนสามารถรับมือกับโรค ดูแลรักษา ตลอดจนอธิบายวิธีป้องกันให้คนไข้และญาติได้
L Large stores อย่าให้สิ่งของจำเป็นต่อโรคระบาดขาดแคลน เช่น ยาต้านไวรัส อุปกรณ์ช่วยชีวิต และแม้แต่ผ้าคลุมปากจมูก
M Monitor ติดตามสถานการณ์ระบาดอย่างใกล้ชิด มีการวิเคราะห์สถานการณ์ แลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์กับต่างประเทศ เปลี่ยนกลยุทธ์รับมือกับโรคให้ทันเหตุการณ์
N Nature อย่าลืมใช้ของจากธรรมชาติใกล้ตัวที่สามารถต้านทานไวรัส เช่น สมุนไพร
O Overweight ประกาศเตือนกลุ่มเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสได้ง่ายและรุนแรง รวมทั้งมีนโยบายพิเศษ ในการป้องกันรักษา เช่น หญิงตั้งครรภ์ เด็กเล็ก คนชรา คนที่มีโรคเรื้อรัง
P Preventive รณรงค์ให้ประชาชนมีสุขภาพแข็งแรงในระยะยาว การเลือกรับประทาน การออกกำลังกาย การทำสมาธิ ไม่มาส่งเสริมให้ทำเฉพาะช่วงมีโรคระบาด
Q Quality รัฐต้องสนับสนุนให้สถานพยาบาลทั้งรัฐและเอกชนทุกระดับมีคุณภาพพอที่จะรับมือ กับโรคระบาดได้ โดยไม่มีสองมาตรฐานในประเทศเดียวกัน
R Research สนับสนุนการค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับโรคระบาดเพื่อเข้าใจธรรมชาติของโรคและการ ป้องกัน แม้มีงานวิจัยจากต่างชาติ แต่ละประเทศ ธรรมชาติ ภูมิคุ้มกัน และการดำเนินของโรคของประชากรย่อมแตกต่างกัน
S Slogan รัฐต้องคิดสโลแกนและถ่ายทอดสื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์ ให้คนจำง่าย เช่น ประเทศอังกฤษ สร้างสโลแกนว่า "Catch it, Bin it, Kill it" คือใช้กระดาษทิชชูปิดปากเวลาไอจามทิ้งกระดาษลงถังขยะ หมั่นล้างมือเพื่อฆ่าเชื้อ
T Telephone มีฮ็อตไลน์สายด่วนให้ความช่วยเหลือและเป็นที่ปรึกษาโรคตลอด 24 ชั่วโมง
U Undercover ไม่ปกปิดยอดผู้ป่วยคนตายเพื่อเป็นผลงานของรัฐโดยเด็ดขาด
V Vaccine ชี้แจงทำความเข้าใจเรื่องวัคซีนไม่ให้ประชาชนสับสน การเร่งผลิตวัคซีนเป็นสิ่งดี แต่วัคซีนนั้นต้องพิสูจน์แล้วว่าปลอดภัยต่อผู้ใช้
W War Room ตั้งกรรมการควบคุมโรคให้ครอบคลุมและมีอำนาจสั่งการ ตั้งศูนย์สั่งการ มีการประชุมรับสถานการณ์อย่างกระตือรือร้นตามความรีบด่วนให้ทันตามสถานการณ์ ที่เปลี่ยนไป
X X-ray หมายถึงการสแกนอุณหภูมิคนติดเชื้อไวรัสตามสถานที่ต่างๆ เช่น สนามบิน โรงเรียน สถานศึกษา สถานท่องเที่ยว และสแกนปัญหาอุปสรรคที่ทำให้การปราบโรคระบาดไม่ได้ผล
Y You อย่าโยนความผิดให้หน่วยนั้นหน่วยนี้ถ้าการควบคุมโรคระบาดไม่ให้ผล แต่ต้องทบทวน นโยบาย การปฏิบัติ การสนับสนุน ปัญหาของหน่วยงานที่ดูแลสุขภาพของประชาชน และปัญหาของสื่อที่จะส่งผ่านความรู้สู่ประชาชน
Z Zigzag มีมาตรการปราบปรามไม่ให้มีผู้ซิกแซกหาทางคอร์รัปชั่นหรือฉวยโอกาสในช่วงเกิดโรคระบาด
เช่น ประมูลซื้อของที่จำเป็นในการต้านโรคด้วยราคาแพง ฉวยโอกาสขึ้นราคาผ้าคลุม ปากคลุมจมูก ขึ้นราคาวัคซีน ขายยาที่ไม่มีประสิทธิภาพต้านไวรัสอย่างแท้จริงเป็นต้น
หน้า 6
http://www.matichon.co.th/matichon/view_news.php?newsid=01act01160952§ionid=0130&day=2009-09-16
--
ขอเชิญอ่าน blog.Thank you so much.
kb
http://camp02.blogspot.com/ camp02
http://kb1951.blogspot.com/ park
http://kbparks.blogspot.com/ kbpark
http://word1951.blogspot.com/ wordpress
http://www.baanjomyut.com/library/lotus
http://www.educationatclick.com
http://www.pwdom.com
http://weblogcamp2009.blogspot.com/2009
http://www.twitter.com/kajorn
http://www.twitter.com/BKKFlashCamp
http://camp02.readyhomepage.com
http://www.twitter.com/sun1951
http://www.twitter.com/joomlacorner
http://sun1951.vaivaitraining.com
http://sun1951.wordpress.com
http://www.educationatclick.com/th/
--
ขอเชิญอ่าน blog.Thank you so much.
kb
http://camp02.blogspot.com/ camp02
http://kb1951.blogspot.com/ park
http://kbparks.blogspot.com/ kbpark
http://word1951.blogspot.com/ wordpress
http://www.baanjomyut.com/library/lotus
http://www.educationatclick.com
http://www.pwdom.com
http://weblogcamp2009.blogspot.com/2009
http://www.twitter.com/kajorn
http://www.twitter.com/BKKFlashCamp
http://camp02.readyhomepage.com
http://www.twitter.com/sun1951
http://www.twitter.com/joomlacorner
http://sun1951.vaivaitraining.com
http://sun1951.wordpress.com
http://www.educationatclick.com/th/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น